Hipnoz
Amerikan psikoloji birliğince resmi olarak kabul edilen hipnoz tanımı;
Hipnoz, bir sağlık uzmanı yada bir araştırmacının hipnoz olmak isteyen kişinin o esnada duygular, algılar, düşünceler yada davranış değişiklikleri yaşamasını telkin ettiği bir işlemdir. Hipnotik durum genellikle bir indüksiyon işlemiyle birlikte oluşur. Birçok farklı indüksiyon olsa da birçoğu gevşeme, sakinleşme ve rahatlama için önerilir. Hoş deneyimlerin hayal edilmesi yâda düşünülmesi talimatları da hipnotik indüksiyonlarda yaygın olarak yer alır.
İnsanlar hipnoza farklı biçimde tepkiler gösterir. Bazıları, yaşadıkları durumu bilinçlilik durumunun değişmesi olarak tasvir eder. Başkaları hipnozu kendilerini çok sakin ve gevşemiş hissettikleri, dikkatin odaklandığı normal bir durum olarak tasvir eder. Nasıl ve hangi derecede tepki verdiklerine bakmadan insanların çoğu bu deneyimi hoş olarak anlatırlar. Bazıları hipnotik telkinlere çok duyarlıyken bazıları daha az duyarlıdır. Burada kişinin ruhsal durumunun hipnoz olma durumuyla yakından ilişkisi vardır. Bir kişinin hipnotik telkinleri yaşayabilme yeteneği, bazı yaygın yanlış öğrenmelerden kaynaklı korku ve kaygılardan etkilenebilir. Kitaplardaki yada televizyonlardaki bazı hipnoz sahnelerinde olduğu gibi insanlar hipnoz esnasında kendi davranışları üzerindeki kontrollerini yitirmezler. Genelde kim olduklarını ve nerede olduklarını bilirler. Çoğunlukla hipnoz esnasında olan biteni de hatırlarlar. Hipnoz, insanlara telkin edilen deneyimi yaşamalarını kolaylaştırır ama bu deneyim için onları zorlamaz. Hipnoz, psikanaliz yada bdt gibi bir terapi türü değildir. Tam tersine terapiyi kolaylaştırmada kullanılan bir işlemdir. Kendisi bir tedavi olmadığından hipnoz eğitimi, terapiyi yürütmek için yeterli değildir. Klinik hipnoz, yalnızca doğru eğitim almış ve sağlık alanında uzmanlaşmış kişilerce kullanılmalıdır. Çünkü bu kişiler aynı zamanda hipnozun klinik kullanımında eğitim görmüş ve kendi mesleki uzmanlık alanlarında eğitim görmüş kişilerdir. Türkiye de yetkin olarak hipnozu psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde kullanabilen kişiler klinik psikologlar ve psikiyatristlerdir. Bunun dışındaki kişilerin sadece hipnoz eğitimiyle psikolojik rahatsızlıkları çözmeye çalışmaları hastalara kısa yada uzun vadede zarar verir.
Sağlık Bakanlığından:
GELENEKSEL, TAMAMLAYICI VE ALTERNATİF TIP UYGULAMALARI YÖNETMELİĞİ
HİPNOZ
1) TANIM
Hipnoz; telkin yoluyla diğer bir kişinin bilinç ve farkındalık, vücut, hisler, duygular, düşünceler, hafıza veya davranışlarında değişiklik elde etmek üzere tasarlanmış veya bu sonucu ortaya çıkaran eylem veya prosedürlerden oluşan uygulama yöntemidir.
2) UYGULAMAYA YETKİLİ PERSONEL
Hekim, diş hekimi, klinik psikolog
3) HİPNOZ ENDİKASYONLARI
Aşağıdaki tüm endikasyonlarda tedaviyi destekleyici ve tamamlayıcı bir yöntem olarak hipnoz kullanılabilir
ÜNİTELERDE UYGULAMA ENDİKASYONLARI
Cerrahi işlemlerde:
1. Preoperatif hazırlık, anksiyete, ağrıyla başetme
2. Postoperatif ağrı, bulantı, kusma ve anksiyete ile başetme
3. İntraoperatif ağrı ve anksiyeteyi azaltma
Tüm tanısal ve girişimsel işlemler sırasında
Acil tıpta kaygı giderilmesinde ve tedavi uyumunda
İnfertilite tedavi sürecinde
Gebelik ve doğum süresince ve kadın hastalıklarında
Obesite
Yeme bozuklukları
Sigara bağımlılık tedavisinde
Alkol bağımlılık tedavisinde (sadece psikiyatri uzmanı tarafından uygulanabilir)
Depresyon ( sadece psikiyatri uzmanı tarafından uygulanabilir)
Anksiyete bozukluğu ve stres bozuklukları
İnsomnia
Organik olmayan uyku bozuklukları
Organik olmayan cinsel fonksiyon bozuklukları
Fonksiyonel barsak bozuklukları
Akut ve kronik ağrı
Diş hekimliğinde; fobilerde, ağrı giderme, anestezi, diş gıcırdatma, tedaviye ve protezlere uyumu arttırıcı, temporomandibüler eklem disfonksiyonu, trigeminal nevralji, ağız içi problemlerin giderilmesinde
Dermatolojik sorunların giderilmesinde
Allerjik hastalıkların
Ürolojik hastalıklar
Koruyucu sağlıkta (ego güçlendirme, kişisel gelişim, eğitimde ve spor alanında iyileştirme) Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde
Hipnoz, ağrı depresyon, anksiyete, stres, yerleşmiş bozuklukların yanı sıra başka psikolojik ve tıbbi sorunların tedavisinde kullanılmaktadır. Ancak bütün psikolojik sorunlar yada her türden hasta için yararlı olmayabilir. Tedavinin bir tamamlayıcısı olarak hipnozun kullanılıp kullanılmayacağına terapi süresini takip eden uzman klinik psikolog veya psikiyatristin vermesi gerekir.
Kaynak:
APA (Amerikan Psikologlar Briliği)
http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-88395/h/gtat-yonetmelik-taslagi.pdf
E-mail: cenk@cenkkahvecioglu.com